Hoofdstuk 25 – De mentale strijd

Stoppen met roken zorgt niet alleen voor veranderingen in je lichaam, maar ook in je hoofd. Je kunt merken dat je prikkelbaar bent of weinig concentratie hebt. Voorheen was de sigaret misschien de manier om hiermee om te gaan. Het leek alsof een sigaret hielp als je je moest focussen of wanneer je je niet goed voelde. Het was een vangnet. Maar nu dat weg is, kan het lastig zijn om met deze situaties om te gaan. De gewoonte van een sigaret bij het verwerken van emoties of bij het concentreren moet veranderen. 

Focus en roken

Veel rokers zeggen het met overtuiging: “Ik kan pas goed nadenken met een sigaret erbij.” Alsof die rookwolk vol inspiratie zit. En eerlijk is eerlijk, het lijkt soms echt zo. Je neemt een trek, blaast langzaam uit en ineens voelt je hoofd rustiger. De gedachten ordenen zich en de spanning zakt wat weg. Maar wat er eigenlijk gebeurt, is iets heel anders. Nicotine zorgt voor een korte piek in je hersenen: je voelt je alert, kalm en gefocust. Alleen… die piek is van korte duur. Zodra het effect afneemt, daalt je concentratie juist, en dat ongemakkelijke gevoel triggert je om opnieuw te roken.

Het lijkt dus alsof roken je helpt te focussen, maar in werkelijkheid herstel je alleen het evenwicht dat de vorige sigaret heeft verstoord.

Zodra je stopt met roken, kan het even voelen alsof je concentratie een dweil is geworden. Dat is normaal. Je hersenen zijn gewend geraakt aan regelmatige nicotine boosts en moeten opnieuw leren om zelf hun natuurlijke balans te vinden.

Na een paar weken merk je iets bijzonders: je concentratie wordt stabieler, scherper en minder afhankelijk van een sigaret. Je hebt geen “rookpauze” meer nodig om goed te denken. Je merkt dat je focus niet verdwijnt zonder nicotine, maar juist toeneemt omdat je lichaam beter functioneert. 

Emoties en roken

Roken en emoties, dat is een ingewikkelde relatie. Jullie kenden elkaar door en door. Boos? Sigaret. Gestrest? Sigaret. Verveeld? Sigaret. Blij of opgelucht? Rook er maar eentje, want dat hoort er blijkbaar ook bij. Het was altijd een beetje je vangnet, en eerlijk is eerlijk, soms voelde het echt alsof het hielp. Maar natuurlijk deed het dat niet echt. Roken deed alsof het je emoties bij elkaar hield, maar eigenlijk zette het er alleen een rookgordijn overheen. Het voelde even rustig, maar de echte gevoelens lagen gewoon op de achtergrond te wachten.

Anders met je emoties omgaan 

Nu je gestopt bent, voel je misschien dat die emoties ineens de ruimte krijgen. Boos op je collega? Geen sigaret als excuus, dus je móét er iets anders mee doen. Geïrriteerd omdat het druk is in huis? Je kunt niet meer naar buiten voor een trekje. Moe en gestrest na een lange werkdag? Je brein zoekt nieuwe manieren om dat te verwerken.Je bent een oude gewoonte aan het loslaten en dat kost tijd. 

En weet je wat grappig is? Om te kunnen stoppen, heb je juist een emotie nodig. Niemand stopt omdat het “een goed idee lijkt op maandagochtend.” Nee, je stopt omdat je iets voelt. Misschien irritatie: ik laat me niet langer commanderen door een pakje! Misschien trots: ik wil dat mijn kinderen trots op me zijn. Misschien koppigheid: dat stomme ding gaat mij niet de baas zijn. Misschien opluchting: eindelijk verlost van die geur op mijn kleren. 

Dat gevoel, dat vuurtje, dát is je kracht. Gebruik het. Dat brandt langer dan welke sigaret ook. Dus de volgende keer dat je denkt: ik heb zin in een sigaret, vraag jezelf: Wat voel ik eigenlijk? Is het stress, verveling, frustratie, teleurstelling, of juist trots op iets kleins dat je net hebt gedaan? Als je dat herkent, kun je ervoor kiezen die gewoonte te veranderen.

In het volgende hoofdstuk leer je meer over het doorbreken van de gewoonte van het roken.